خواندنی ها

مقایسه کابل ضد حریق و کابل مقاوم در برابر شعله (FR vs. Fire-Resistant)

مقدمه

در طراحی سیستم‌های الکتریکی، به‌ویژه در فضاهایی که ایمنی در برابر آتش‌سوزی اهمیت حیاتی دارد، استفاده از کابل‌هایی با ویژگی‌های مقاومتی خاص بسیار ضروری است. اما واژه‌هایی مانند کابل ضد حریق (Fire-Resistant) و کابل مقاوم در برابر شعله (Flame Retardant – FR) اغلب به اشتباه به جای یکدیگر به کار می‌روند.

این دو نوع کابل گرچه شباهت‌هایی دارند، اما تفاوت‌های اساسی در عملکرد، ساختار، و کاربرد آن‌ها وجود دارد. در این مقاله به‌صورت دقیق و فنی تفاوت بین این دو نوع کابل را بررسی می‌کنیم.


تعریف کابل مقاوم در برابر شعله (FR – Flame Retardant)

کابل FR (Flame Retardant) کابلی است که:

  • در برخورد با شعله، آتش نمی‌گیرد یا خودخاموش می‌شود
  • شعله را گسترش نمی‌دهد
  • معمولاً برای جلوگیری از توسعه آتش در مسیر کابل‌کشی استفاده می‌شود

❌ اما این کابل‌ها لزوماً در زمان آتش‌سوزی قادر به حفظ انتقال جریان الکتریکی نیستند.


تعریف کابل ضد حریق (Fire-Resistant)

کابل ضد حریق کابلی است که:

  • در دمای بسیار بالا (۷۵۰ تا ۹۵۰ درجه سانتی‌گراد)
  • برای مدت زمان مشخصی (۹۰ تا ۱۸۰ دقیقه یا بیشتر)
  • همچنان عملکرد الکتریکی خود را حفظ می‌کند

✅ این کابل‌ها در شرایط حریق به تجهیزاتی مانند سیستم اعلام حریق، روشنایی اضطراری، درب‌های برقی و آسانسور امکان ادامه فعالیت می‌دهند.


مقایسه ساختار فنی دو نوع کابل

ویژگیکابل FR (مقاوم در برابر شعله)کابل ضد حریق (Fire-Resistant)
هدف اصلیجلوگیری از گسترش شعلهحفظ عملکرد در شرایط آتش‌سوزی
نوع عایقPVC اصلاح‌شده یا LSZHمیکا Tape، سرامیکی یا ترکیبی خاص
عملکرد در دمای بالاتا حدود ۷۰–۹۰ درجه سانتی‌گرادتا ۷۵۰–۹۵۰ درجه برای مدت طولانی
حفظ جریان در آتش‌سوزیندارددارد
تولید گازهای سمی در حریقممکن است (در PVC)حداقل (در کابل‌های LSZH یا بدون هالوژن)
استانداردهای مرتبطIEC 60332، UL 1581BS 6387، IEC 60331
مدت عملکرد در شرایط حریقفقط در شروع شعله۳۰ تا ۱۸۰ دقیقه (بسته به مدل کابل)

کاربرد کابل FR و Fire-Resistant در پروژه‌ها

کابل FR:

  • مناسب برای کابل‌کشی عمومی در ساختمان‌ها
  • دفاتر اداری، فضاهای خشک، کابل‌های روشنایی یا پریز
  • هدف: کاهش سرعت گسترش آتش

کابل ضد حریق:

  • مناسب برای تجهیزات بحرانی و سیستم‌های اضطراری
  • آسانسور، اعلام و اطفای حریق، پمپ فشار، روشنایی خروج اضطراری
  • هدف: حفظ عملکرد حتی هنگام حریق شدید

نکات مهم در خرید و نصب

اگر پروژه شما شامل موارد زیر است:

  • برق اضطراری
  • تجهیزات اعلام حریق
  • خروجی‌های ایمنی، فن‌ها یا پمپ‌های آتش‌نشانی

تنها کابل ضد حریق (Fire-Resistant) باید استفاده شود، نه کابل FR.


مثال واقعی از تفاوت عملکرد

فرض کنید در یک ساختمان اداری، آتش‌سوزی اتفاق می‌افتد. اگر فقط کابل FR استفاده شده باشد:

  • کابل ممکن است شعله‌ور نشود، اما خیلی زود دچار قطع جریان می‌شود.
  • سیستم اعلام حریق، آسانسور یا در خروج اضطراری غیرفعال خواهد شد.

اما اگر کابل ضد حریق به‌درستی در مسیرهای اضطراری نصب شده باشد:

  • در حالی‌که آتش‌سوزی ادامه دارد، سیستم اعلام حریق فعال می‌ماند
  • مسیر خروج روشن است، آسانسورها ایمن خاموش می‌شوند، و جان افراد حفظ می‌شود.

برندهای تولیدکننده معتبر

برندنوع کابلاستانداردها
ابهرFR و Fire-ResistantIEC، BS 6387، CE
Nexans (فرانسه)FR و Fire-ResistantBS، IEC، LPCB
Prysmian (ایتالیا)Fire-ResistantBS 7629-1، BS 6387 C/W/Z

چطور تشخیص دهیم کدام نوع کابل استفاده شده؟

✅ روی کابل ضد حریق معمولاً نوشته شده:
Fire-Resistant – ۹۰ Min @ 750°C – BS 6387 C/W/Z

❌ روی کابل FR فقط عبارات “Flame Retardant” یا “FR” درج می‌شود و خبری از مدت زمان عملکرد یا تاییدیه‌های حرارتی نیست.


جمع‌بندی

استفاده از کابل FR و کابل ضد حریق در جای درست خود، ضامن ایمنی و پایداری عملکرد سیستم است. فراموش نکنید:

  • کابل FR برای کنترل گسترش آتش مناسب است
  • کابل ضد حریق برای حفظ عملکرد برق در هنگام حریق طراحی شده است

اگر در حال طراحی یا اجرای یک پروژه ساختمانی یا تجاری هستید، اطمینان حاصل کنید که برای مسیرهای حیاتی، از کابل‌های Fire-Resistant واقعی با تاییدیه BS 6387 استفاده می‌کنید.

📞 برای مشاوره تخصصی، مقایسه محصولات و خرید کابل ضد حریق و FR با ضمانت اصالت، با کارشناسان نمایندگی رسمی سیم و کابل ابهر تماس بگیرید.